In Augeo magazine vertellen ervaren jeugdzorgprofessionals Nina en Eva over de belangrijkste lessen die zij hebben geleerd in hun werk met kinderen, jongeren en gezinnen. Zijn er dingen die jij nu anders doet dan toen je net van de opleiding kwam? En wat wil je anderen meegeven?
Zoals bij alle zorg- en hulpverlening: de professional is nooit anders dan een deskundige gast in het zorgsysteem van belanghebbenden. Een betrokken gast bovendien die zijn best doet om er optimaal te zijn en alleen onder voorwaarden en omstandigheden zo nodig ook te doen.
Blijf mens naast mensen die hulp vragen. Blijf ernaast staan inplaats van erboven of ervoor. En wees altijd betrouwbaar, zeg wat je doet en doe wat je zegt. Klinkt als een inkoppertje, die in de hectiek of stress bij gebeurtenissen wel eens kan wegzakken.
Ouders zijn bij uitstek de meest aangewezen persoon om informatie over hun kind en zijn/ haar ontwikkeling te verstrekken
Dat kinderen loyaal zijn aan hun ouders en dat je dus met kind(eren) EN ouder(s) te maken hebt wanneer er sprake is van kind-problematiek/gezinsproblematiek.
ELK gedrag heeft een REDEN!
zoek naar de WAAROM achter het gedrag of achter de vraag...
Kinderen en ouders leven met elkaar in hun systeem. Door in te voegen in het systeem kan ik beter betekenis geven aan gedrag en daardoor met behoeften / verlangens achter het gedrag. Ik stel mijzelf ten dienste van dit systeem om breed te kijken naar een vraag. Ik wil mij verbinden met datgene wat tevoorschijn komt, kijken hoe een behoefte vervuld kan worden en weer uitvoegen. Ik heb van mensen leren houden door naar hun ziel te luisteren - dat wat een mens/ een kind drijft en doet gaan. Ik ben en zij zijn.
De belangrijkste lessen die ik geleerd hebt zijn: ga uit van ervaringsdeskundigheid bij ouders. Zie hen als gelijkwaardig.
Kijk altijd naar het netwerk van het kind en behandel het niet los van het netwerk.
1. vertragen, tijd nemen om te luisteren en te kijken wat een kind werkelijk van je vraagt.
2. ongewenst gedrag vanuit een vraag van het kind bekijken. wat wil het kind van mij. of wat moet ik anders doen
Achterover leunen…
Als verpleegkundige ben je wat meer hands-on opgeleid en pedagogische/ opvoedkundige benadering is open er naast staan, meer (actief) luisteren, aansluiten, eigen kracht laten ontdekken….
Belangrijkste; dat je altijd moet luisteren naar de intuïtie van de moeder.
Bijzonder waar Leontien! Daar wordt door menig huis/jeugdarts zomaar overheen gewalst.
Neem de tijd voor wederzijds vertrouwen. Neem iedereen serieus. Gebruik geen standaard zinnen als 'iedereen heeft zijn eigen waarheid'. Wees niet de pleister maar luister en verhelder samen...... Wees en blijf vooral jezelf, als mens.
Het allerbelangrijkste bij het werken met kinderen en hun ouders vind ik dat je kinderen nooit zónder hun ouders kunt behandelen. Het kind leeft in het systeem van het gezin, dat is een eenheid die de dagelijkse omgeving vormt voor het kind. leer je het kind iets in een praktijk-setting of elders, dan moet dat ingebed worden in de gezins- (en/of school-) situatie. Zo implementeer je het geleerde in het dagelijks handelen van het kind.
Dit doe ik heel anders tegenwoorden (45 jaar werkervaring) dan toen ik net van de opleiding kwam of mijn kinderoefentherapie post-HBO had afgerond.
Toen ik begon met mijn werk als hulpverlener had ik al 18 jaar ervaring als leerkracht en paardrijinstructrice gehandicapte kinderen. In dat werk was me al duidelijk geworden hoe belangrijk het is om NAAST de ouders te staan, ouders te zien als de deskundigen van hun kind. In mijn hulpverlening kon ik dat meteen meenemen. Wat ik uit eerdere reacties ook al gelezen is hoe ontzettend belangrijk systemisch werken is!! Je kan niet alleen het kind "fixen", ouders moeten hierin meegenomen worden.
Wat ik hierin geleerd heb is, is dat lang niet alle ouders open staan voor het "meedoen" in het traject van hun kind. Wat mij het meest daarin geholpen heeft is ouders de principes van het verbindend gezag bijbrengen. En zeker als ze dan de podcasts gaan luisteren, snappen ze wél dat ook zij mee moeten doen.
Ook ikzelf heb het meest geleerd van Verbind Gezag.
Toen ik meer dan 30 jaar geleden in de residentiële jeugdzorg werkzaam was ik enorm onder de indruk over de overlevingskracht die kinderen hebben. Daar mogen we hen zeker om eren en nog steeds. Maar tegenwoordig vind ik vooral verwonderlijk hoe wij als volwassenen kinderen het stempel geven dat zij niet goed genoeg zijn, door hen te diagnostiseren en hen in sommige gevallen zelfs uit huis te plaatsen. Als er sprake is van een onveilige situatie door een van de ouders zouden we hen uit huis moeten halen en het kind op die manier veiligheid bieden, denk ik tegenwoordig. We zouden ouders ook meer moeten steunen in hun taak. Ik zie veel volwassenen die om het minste of geringste boos (lees fysiek/verbaal agressief) worden en daar maak ik me ernstige zorgen over. Zeker wat betreft hun voorbeeldfunctie voor een nieuwe generatie.
Bekijk ook het onderzoek ZonMw naar normaliseren en de website van SBJ.
Helemaal met je eens!
Kijk wat er achter het gedrag van zowel kinderen als ouders zit en blijf nieuwsgierig naar hen. Hierdoor kan je kinderen echt ondersteunen in hun ontwikkeling en ouders in hun ouderschap en opvoedingsvaardigheden. Wanneer je ‘alleen’ reageert op het gedrag dat je ziet, mis je heel veel, lijk je brandjes te blussen maar sluimeren dingen door, wat grote(re) gevolgen kan hebben.
